Jonathan An, sağlıklı yaşlanmayla ilgili araştırma yapan ve ağız ve diş sağlığı üzerine çalışan bir profesör. Yeni uzun yaşam ve ‘ölümsüzlük’ tedavileriyle ilgili abartıları görmezden gelmeye çalışıyor ama yine de bu lüks trend onu da yakalamış durumda.Her gün aldığı 111 hapın sonsuza kadar yaşamasına yardımcı olacağını iddia ederek aylardır medya kampanyası yürüten bir multimilyoner de dahil olmak üzere, uzun yaşamın hayal olmadığı bir süredir bazı kaynaklarca ‘müjdeleniyor’.
An, diş kaybına yol açan bir periodontal hastalıktan muzdarip fareler üzerinde çalıştı. Fareler (ve 65 yaş üstü yetişkin insanların yüzde 60'ından fazlası) bu rahatsız edici ağız hastalığıyla başa çıkmak zorunda. Farelerin ağız sağlıklarını iyileştirip iyileştiremeyeceğini görmek için farelere her gün rapamisin ilacı aşılanmış yemek vermeyi denedi.Deney işe yaradı. Geleneksel olarak organ nakli reddini önlemeye yardımcı olmak için kullanılan ilaçla sekiz hafta boyunca tedavi edilen fareler, sadece periodontal hastalık semptomlarını geciktirmekle kalmadı, aynı zamanda dişleri destekleyen çene kemiklerinin yeniden büyüdüğünü gördü.An, bu yıl rapamisini insanlarda test etmeyi planlıyor. Farelerde olduğu gibi yetişkinlerde de aynı etkiye sahip olursa, insanlar sonunda eczaneden diş hekiminin ofisine istenmeyen yolculuklardan kaçınmalarına yardımcı olacak bir ilaç alabilirler.Daha iyi bir diş sağlığı hoş bir etki olacaktır, ancak An'ın araştırmasının alışılmadık derecede ilgi çekmesinin nedeni tabii ki bu değil. An'ın test etmek için seçtiği ilaç rapamisin olduğu için uzun yaşamlülükle ilgili potansiyel etki insanların dikkatini çekti. Son on yılda yapılan ayrı laboratuvar deneylerinde rapamisinin maya, nematod, meyve sineği ve farelerin ömrünü uzattığı tespit edildi. Rapamisin’in farelerde bağışıklığın azalmasını, kasların gerilemesini, bilişsel gerilemeyi ve kanser büyümesini geciktirmiş ya da tersine çevirdiği de gözlemlendi. Yani bu ‘hype’ın sağlam bir nedeni var.Hücre büyümesi için bir biyolojik yolu engelleyen rapamisinin bu başarı dizisi, uzun yaşam araştırmacılarının dikkatini çektiği gibi aynı zamanda zengin yaşam korsanlarının ve daha uzun yaşam için bir iksir arayan insanlardan para kazanmak isteyen kliniklerin, takviye şirketlerinin ve biyoteknoloji yatırımcılarının da dikkatini çekti.Günümüzde doktorlar rapamisini uzun yaşamlülük de dahil olmak üzere etiket dışı kullanım için reçete edebiliyor.
Yeni gelişen uzun yaşam endüstrisinin bir parçası olan bu kliniklerin hepsinin gerçekten müşterilerinin sağlığını iyileştirmeye çalıştığına inanmak zor.
Ancak henüz tespit edilmemiş pek çok umut verici tedavi adayı olsa da, bunların klinik deneylere ulaşması on yıllar alacaktır. Şimdilik, ömrünüzü uzatmanın en iyi üç yolu sıkıcı olmaya devam ediyor: sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve iyi uyumak. Yakın zamanda insan ömrüne onlarca yıl eklemeyeceğiz; 150 ya da 200 yaşına kadar yaşamak bilim kurgu dünyasında kalmaya devam ediyor. Ancak önümüzdeki on yıllarda, yaşlanma bilimindeki ilerlemeler, insan sağlığını - sağlıklı geçirilen yaşam süresini - uzatan terapötik atılımlara yol açabilir. Belki birkaç kişi daha asırlık olacak, ancak asıl başarı, iyi yaşayabileceğiniz daha fazla yıla sahip olmak olacaktır.
An, diş kaybına yol açan bir periodontal hastalıktan muzdarip fareler üzerinde çalıştı. Fareler (ve 65 yaş üstü yetişkin insanların yüzde 60'ından fazlası) bu rahatsız edici ağız hastalığıyla başa çıkmak zorunda. Farelerin ağız sağlıklarını iyileştirip iyileştiremeyeceğini görmek için farelere her gün rapamisin ilacı aşılanmış yemek vermeyi denedi.Deney işe yaradı. Geleneksel olarak organ nakli reddini önlemeye yardımcı olmak için kullanılan ilaçla sekiz hafta boyunca tedavi edilen fareler, sadece periodontal hastalık semptomlarını geciktirmekle kalmadı, aynı zamanda dişleri destekleyen çene kemiklerinin yeniden büyüdüğünü gördü.An, bu yıl rapamisini insanlarda test etmeyi planlıyor. Farelerde olduğu gibi yetişkinlerde de aynı etkiye sahip olursa, insanlar sonunda eczaneden diş hekiminin ofisine istenmeyen yolculuklardan kaçınmalarına yardımcı olacak bir ilaç alabilirler.Daha iyi bir diş sağlığı hoş bir etki olacaktır, ancak An'ın araştırmasının alışılmadık derecede ilgi çekmesinin nedeni tabii ki bu değil. An'ın test etmek için seçtiği ilaç rapamisin olduğu için uzun yaşamlülükle ilgili potansiyel etki insanların dikkatini çekti. Son on yılda yapılan ayrı laboratuvar deneylerinde rapamisinin maya, nematod, meyve sineği ve farelerin ömrünü uzattığı tespit edildi. Rapamisin’in farelerde bağışıklığın azalmasını, kasların gerilemesini, bilişsel gerilemeyi ve kanser büyümesini geciktirmiş ya da tersine çevirdiği de gözlemlendi. Yani bu ‘hype’ın sağlam bir nedeni var.Hücre büyümesi için bir biyolojik yolu engelleyen rapamisinin bu başarı dizisi, uzun yaşam araştırmacılarının dikkatini çektiği gibi aynı zamanda zengin yaşam korsanlarının ve daha uzun yaşam için bir iksir arayan insanlardan para kazanmak isteyen kliniklerin, takviye şirketlerinin ve biyoteknoloji yatırımcılarının da dikkatini çekti.Günümüzde doktorlar rapamisini uzun yaşamlülük de dahil olmak üzere etiket dışı kullanım için reçete edebiliyor.
Yeni gelişen uzun yaşam endüstrisinin bir parçası olan bu kliniklerin hepsinin gerçekten müşterilerinin sağlığını iyileştirmeye çalıştığına inanmak zor.
Yatırımlar var ancak yetersiz
Daha uzun ve sağlıklı bir yaşam, dünyada satılması en kolay ürünlerden biri. Bir Deloitte raporuna göre, en büyük 50 uzun yaşam şirketi 2020 itibariyle 1 milyar dolardan fazla risk sermayesi fonu topladı - şirketin söylediğine göre bu sayı "uzun yaşam pazarının mevcut sağlık hizmetleri pazarını geride bırakabileceğine dair artan inanç nedeniyle" artacak. Yatırımcıları arasında Jeff Bezos'un da bulunduğu bir "gençleştirme" biyoteknolojisi olan Altos Labs, 2022 yılında 3 milyar dolar fon topladığını duyurdu.Ancak henüz tespit edilmemiş pek çok umut verici tedavi adayı olsa da, bunların klinik deneylere ulaşması on yıllar alacaktır. Şimdilik, ömrünüzü uzatmanın en iyi üç yolu sıkıcı olmaya devam ediyor: sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve iyi uyumak. Yakın zamanda insan ömrüne onlarca yıl eklemeyeceğiz; 150 ya da 200 yaşına kadar yaşamak bilim kurgu dünyasında kalmaya devam ediyor. Ancak önümüzdeki on yıllarda, yaşlanma bilimindeki ilerlemeler, insan sağlığını - sağlıklı geçirilen yaşam süresini - uzatan terapötik atılımlara yol açabilir. Belki birkaç kişi daha asırlık olacak, ancak asıl başarı, iyi yaşayabileceğiniz daha fazla yıla sahip olmak olacaktır.
