Avrupa'nın en büyük teleskobunun aynası için herkes seferber oldu

Türkiye'nin 2023 Vizyon Projeleri arasında yer alan, tamamlandığında Avrupa'nın en büyük teleskobuna sahip olacak Doğu Anadolu Gözlemevi'nin (DAG) dün Rusya'dan getirilen 4 metre çapındaki aynası, sabah tıra yüklenerek Konaklı Dağı'na yola çıktı. Özel koruma altında aynayı taşıyan tır, 40 kilometrelik mesafeyi 5 saatte gidecek.
Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürlüğü bünyesinde yürütülen DAG Projesi ile Türkiye'nin en büyük çaplı hem görsel (VIS) hem de yakın kırmızı ötesi (NIR, <3 micron) bölgede gözlem yapacak teleskobuyla astronomi, astrofizik ve uzay bilimleri alanlarında uluslararası düzeyde projelerin ve ortak çalışmaların yürütüleceği gözlemevinin kurulması çalışmaları devam ediyor. Yapımında sona gelinen gözlemevinin en önemli parçalarından birisi olan 4 metre çapında, 4.7 ton ağırlığındaki aynası ise dün Erzurum'a ulaştı. 2012 yılında yapımına Erzurum Konaklı Dağı'nda başlanan Doğu Anadolu Gözlemevi'nin Rusya'da kaplama yapılan teleskop aynası, Moskova'dan havalanan dünyanın en büyük kargo uçaklarından Antonov An-124 ile dün gece Erzurum'a getirildi. Sabahın ilk ışıklarıyla tıra yüklenen ayna, polis ve jandarma eşliğinde yola çıktı. Şehir merkezini saatte 30 kilometre hızla geçen tır, Konaklı Dağı yol ayrımından sonra saatte 10 kilometre hızla yoluna devam etti. Havalimanından Konaklı Dağı'na olan 40 kilometrelik mesafeyi 5 saatte gidecek olan tır için trafikte kısmen kapatıldı.
Taşınmanın ardından bu kış döneminde hem yalıtım hem de performans testlerine başlanılacak ve iklimlendirme- soğutma-toz yalıtım sistemleri kurulumu ve inşaatın tüm hızıyla devam etmesi hedefleniyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan ATASAM Müdürü Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak, aynayı konforlu bir şekilde taşıdıklarını, hassas bir ürün olduğu için çok dikkat ettiklerini ifade ederek, "Şu anda Doğu Anadolu Gözlemevi'nin 4 metrelik aynasını taşıyoruz. Rusya'da kaplandıktan sonra dün Erzurum'a geldi. 1 ay önce oradaki testlerini tamamlamıştık. Şimdi aynayı Konaklı Karakaya zirvesine taşıyoruz. Dağ yoluna çıkarken daha yavaşlayacağız. Çünkü çok hassas bir ekipman taşıyoruz. Olabildiğince konforlu şekilde aynayı taşıyoruz. Bugün yukarı çıkardıktan sonra haziran ayında montaj işlemine devam edeceğiz. 20 kilometremiz kaldı. Son 12 kilometre önemli, orayı yavaş gideceğiz. Toplam 5 saatlik bir yolculuğumuzun olduğunu tahmin ediyorum" dedi.